Γνωριμία με την ιστιοπλοΐα
Είναι γνωστό ότι ο άνθρωπος από πολύ παλιά συνειδητοποίησε τη χρησιμότητα και τις δυνατότητες που του παρέχουν οι θαλάσσιοι δρόμοι. Χρησιμότητα πολύ μεγαλύτερη από αυτήν των στεριανών, στο εμπόριο, στις μεταφορές ή μετακινήσεις, σε νέες ανακαλύψεις, σε νέες κατακτήσεις.
Για να αξιοποιήσει τους θαλάσσιους δρόμους θα έπρεπε να διαθέτει κάποιο πλωτό μεταφορικό μέσο. Το πλωτό αυτό μέσο θα έπρεπε να διαθέτει κινητήρια δύναμη. Σαν τέτοια, κατ’ αρχάς, χρησιμοποίησε τη μυϊκή του δύναμη, είτε κωπηλατώντας με τα χέρια είτε – αργότερα – χρησιμοποιώντας κουπιά.
Ο τρόπος αυτός θαλάσσιας μεταφοράς (κωπηλατώντας) έδωσε τη δυνατότητα στους ανθρώπους να κατανοήσουν την αξία των θαλάσσιων δρόμων. Τους έδινε όμως εξαιρετικά περιορισμένη εμβέλεια, αφού η κόπωση δεν επέτρεπε ακόμη και στους πολύ καλά γυμνασμένους και σκληροτράχηλους κωπηλάτες να κωπηλατούν για μεγάλα χρονικά διαστήματα.Προσπαθώντας να βρουν μια λύση στο πρόβλημα, ανακάλυψαν τη δύναμη του ανέμου και αποφάσισαν να την εκμεταλλευτούν για να κινήσουν τα πλοία τους.Ανακάλυψαν λοιπόν μία ανεξάντλητη πηγή ενέργειας και κινητήρια δύναμη για τα σκάφη τους που δεν επηρεαζόταν από την σωματική κόπωση του πληρώματος: τον άνεμο.
Η εκμετάλλευση της ενέργειας του ανέμου άνοιξε νέους ορίζοντες στα θαλασσινά ταξίδια, αφού τα πλοία μπορούσαν να ταξιδεύουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα.Είναι γνωστό ότι τα πρώτα πανιά (ιστία) έκαναν την εμφάνισή τους στο Αιγαίο μεταξύ του 2000 και του 1500 π.χ.Το ιστιοφόρο σκάφος από την εποχή εκείνη έχει παρουσιάσει μια εκπληκτική εξέλιξη, με αποτέλεσμα, σήμερα, να παραμένει το περισσότερο αξιόπλοο και ασφαλέστερο σκάφος θαλάσσιας αναψυχής. Είναι ικανό, διαθέτοντας το κατάλληλα εκπαιδευμένο πλήρωμα, να ταξιδεύει με οποιεσδήποτε (ακόμα και δυσμενώς ακραίες) καιρικές συνθήκες.Αντίθετα, τα κωπήλατα σκάφη, για τους λόγους που προαναφέραμε, παρέμειναν σχεδόν στην αρχέγονη μορφή τους και παρουσίασαν πολύ λίγες βελτιώσεις (κυρίως λόγω της χρήσης των νέων υλικών).Το ιστιοφόρο σκάφος έχει τη μεγαλύτερη δυνατότητα αυτονομίας από οποιοδήποτε άλλο σκάφος και μπορεί να είναι αύταρκες για πολύ μεγάλα χρονικά διαστήματα, αφού το μόνο που χρειάζεται είναι η προμήθεια του πληρώματος σε τρόφιμα.
Σήμερα, ταξίδια αναψυχής που περιλαμβάνουν το διάπλου ωκεανών ή τον περίπλου της γης, γίνονται με απόλυτη ασφάλεια μόνο με ιστιοπλοϊκά σκάφη, επανδρωμένα από έμπειρους ιστιοπλόους.Για να φτάσει κάποιος σε αυτό το σημείο και να εκμεταλλευτεί τις απεριόριστες δυνατότητες ταξιδιού που του παρέχει το ιστιοπλοϊκό σκάφος, θα πρέπει κατ΄αρχάς να μάθει ιστιοπλοΐα.
Πρόγραμμα σχολής
Τα μαθήματα ιστιοπλοΐας ανοικτής θαλάσσης, προκειμένου να αποκτήσει κανείς τις πρώτες – βασικές – γνώσεις ιστιοπλοΐας περιλαμβάνουν θεωρία και πράξη.
Στα θεωρητικά μαθήματα διδάσκονται τα εξής:
- Ονοματολογία σκάφους.
- Αεροδυναμική, αρχές λειτουργίας των πανιών, υδροδυναμική, αρχές ναυπηγικής, ευστάθεια του σκάφους.
- Ναυτιλία (ναυτικοί χάρτες, πυξίδα, πυρσοί, όργανα ναυτιλίας, ναυτιλιακά βοηθήματα, ασφάλεια πλου).
- Ναυτική τέχνη, ελιγμοί του σκάφους στο λιμάνι, αγκυροβολία.
- Μετεωρολογία.
- Διεθνής Κανονισμός για την Αποφυγή Συγκρούσεων στη Θάλασσα (ΔΚΑΣ).
- Αντιμετώπιση καταστάσεων κινδύνου.
Στα πρακτικά μαθήματα εφαρμόζονται στην πράξη αυτά που έχουν αναφερθεί στη θεωρία:
- Ονοματολογία, ναυτικοί κόμποι, λειτουργία πανιών (βιράρισμα, μαϊνάρισμα), λειτουργία των συστημάτων του σκάφους.
- Τριμάρισμα (ρύθμιση) των πανιών σε διάφορες πλεύσεις (ανάλογα με την διεύθυνση και την ένταση του ανέμου), αναστροφή – υποστροφή.
- Οργάνωση – συντονισμός πληρώματος στις διάφορες κινήσεις.
- Χειρισμοί με τη μηχανή – αγκυροβολία.
- Μουδάρισμα (μείωση ιστιοφορίας), αλλαγές πανιών.
- Εύρεση πορείας και απόστασης στο ναυτικό χάρτη, τήρηση πορείας πυξίδας, προσδιορισμός στίγματος.
- Αντιμετώπιση δυσμενών καιρικών συνθηκών.
- Επίδειξη σωστικών μέσων, διάσωση ανθρώπου από τη θάλασσα.
Μετά την ολοκλήρωση της βασικής εκπαίδευσης, και εφ’ όσον περάσουν με επιτυχία την εξέταση, οι εκπαιδευόμενοι αποκτούν δίπλωμα κυβερνήτη ιστιοπλοϊκού σκάφους.
